Friedrich Hölderlin
Ludzka istota jest częścią całości, którą nazywamy Wszechświatem – częścią ograniczoną w czasie i przestrzeni. Doświadcza ona siebie, swoich myśli i uczuć jako czegoś oddzielonego od reszty, co daje swego rodzaju optyczne złudzenie świadomości. Złudzenie to jest swoistym więzieniem, ograniczającym nas do osobistych pragnień oraz czułości wobec kilku najbliższych osób. Naszym zadaniem jest wydostanie się z tego wiezienia dzięki poszerzeniu naszego kręgu współczucia tak, aby objął on wszystkie żyjące istoty oraz całą naturę w jej pięknie.
Albert Einstein
Małe wysepki koherencji na morzu chaosu mają
zdolność wzniesienia systemu ku wyższemu porządkowi.
Illya Prigogine
Bez precedensu
Wszystko wokół nas coraz szybciej pędzi, przyspiesza – to
niewątpliwie jedno z odczuć, które wspólnie dzielimy i jedna z
charakterystycznych cech tych fascynujących czasów. Ewolucyjne przyspieszenie
dotyka wszystkich dziedzin naszego życia i - jak zobaczymy - także nas samych.
Jesteśmy obserwatorami i uczestnikami tych niezwykłych dziejowych
transformacji. Miliony ludzi na całym świecie zwracają się ku swemu wnętrzu, ku
wartościom serca. Po raz pierwszy w historii znanego nam świata (i znanej nam
historii) ewolucja skierowuje się do wewnątrz. Materiałem ewolucyjnym jest
obecnie człowiek i jego świadomość - stajemy się strażnikami procesu
ewolucyjnego.
Świat materii i świat energii
Od czasu rewolucji kwantowej w fizyce wiadomo, że na
głębszym poziomie wszystko jest energią. Z jednej strony każdy z nas jest
ciałem fizycznym, z drugiej zaś - polem energii. Świat materii, który
postrzegamy naszymi pięcioma zmysłami wyłania się ze świata energii - jest on
podzbiorem świata kwantowego. Wejrzenie w świat energii daje nam więc szerszą
perspektywę jeśli chodzi o dokonujące się obecnie zmiany.
Jak się okazuje, to właśnie ze świata energii przychodzą
nader krzepiące wieści. A ich zwiastunami są cztery pojęcia: masy krytycznej,
progu laserowego, rezonansu morficznego i skoku kwantowego.
Masa krytyczna i efekt setnej małpy
Początkowo pojęcie masy krytycznej
odnoszono wyłącznie do procesów fizykochemicznych, gdzie oznacza ono
ilość materiału rozszczepialnego potrzebną do rozpoczęcia niekontrolowanej
reakcji łańcuchowej. Z czasem jednak zauważono, że termin ten opisuje równie
dobrze prawidłowości zachodzące w świecie materii ożywionej. Tutaj masa
krytyczna oznacza minimalną progową ilość osobników, które opanowały daną
umiejętność, wymaganą do tego, by owa
umiejętność była dostępna całej zbiorowości czy gatunkowi.
W ekstrapolacji pojęcia masy
krytycznej na procesy społeczne przełomowym okazał się słynny dziś eksperyment
z małpami. Badacze obserwowali przez okres około 30 lat zwyczaje żywieniowe
stada małp z gatunku Macaca Fuscata żyjących na japońskiej
wysepce Kōjima. Podrzucali im
słodkie ziemniaki, które – jako że były świeże – pokrywała warstwa ziemi i
piasku. Z tego powodu nie cieszyły się one specjalnym powodzeniem. Lecz pewnego
dnia któraś z młodych małp wpadła na pomysł, by przed zjedzeniem zanurzyć swego
ziemniaka w wodzie. Znajdując go najwidoczniej smaczniejszym, zaczęła odtąd
regularnie maczać ziemniaki w wodzie. Pozostałe małpy stopniowo poszły za jej
przykładem, aż w końcu (po latach), gdy grupa naśladowców osiągnęła pewną
liczbę, pojawiła się owa setna małpa, która byłą tą, która przeważyła szalę i całe stado zaadaptowało
nowe postępowanie. Nie dość tego, umiejętność rozpowszechniła się na małpy z
sąsiednich wysp a także w innych zakątkach Ziemi.
Wysunięto wówczas hipotezę, że potrzebna jest pewna
progowa ilość osobników, które opanowały nową umiejętność (nasza: masa
krytyczna), by zdolność ta rozprzestrzeniła się na cały gatunek.
Niektórzy myśliciele, jak np. francuski jezuita i
paleontolog Pierre Teilhard de Chardin1 twierdzą, że podobny proces
mógłby mieć miejsce w przypadku świadomości.
Próg laserowy
Tę samą prawidłowość odnajdujemy w fizyce na poziomie subatomowym w zjawisku progu laserowego. Światło składa się z wielu
małych wiązek fal (tzw. kwantów) pochodzących każda z innego atomu. W świetle
zwyczajnym, dajmy na to żarówkowym, te fale nie są w fazie. Można jednak
stymulować dany atom falą o określonej częstotliwości tak, by wyemitował on
wiązkę, która jest w fazie z falą, która go stymuluje. Jeśli będziemy
kontynuowali proces stymulacji w stosunku do pozostałych atomów konkretnego
źródła światła, w pewnym progowym momencie otrzymamy coś zupełnie nowego:
wszystkie atomy zaczną emitować wiązki światła w fazie, emisje staną się
spójne, koherentne. Gdy to się dzieje, mówimy o efekcie laserowym, o świetle
posiadającym nieporównywalnie większą intensywność i moc.
Wymowne są tutaj proporcje: na jeden milion, wystarczy
zaledwie jedna dziesiąta procenta jednostek, by otrzymać zjawisko koherencji!
Wniosek jest prosty: stosunkowo mała liczba elementów (odpowiednik
masy krytycznej) działająca w sposób spójny ma wpływ na o wiele większą
liczebnie ilość elementów działających w sposób chaotyczny.
Skok kwantowy
Gdy elektron zmienia orbitę nie odbywa żadnej podróży,
nie pokonuje żadnej przestrzeni, nie ma etapów pośrednich – znika z orbity X i
natychmiast pojawia się na orbicie Y. Nie sposób też dokładnie przewidzieć
kiedy to zrobi. Mówi się wtedy o skoku kwantowym.
I znowu: jesteśmy polem energii
złożonym z atomów. Kwantowa nieprzewidywalność dotyczy więc także i nas. Luki w paleologicznym zapisie procesów ewolucyjnych dowodzą, iż w naturze
zdarzały się również przeskoki. Oczywiście nie operuje się tu pojęciem skoku
kwantowego, lecz mówi się o tzw. teorii przerywanej równowagi. Odkryto na
przykład skamieliny - tak płazów jak i ptaków. Nie ma jednak żadnego zapisu
kopalnego, który dowodziłby istnienia gatunku pośredniego, który łączyłby cechy
jednych i drugich. Podobną sytuację mamy w przypadku homo sapiens. Uczeni uważają, że w drodze ewolucji z naczelnych
wyłonili się ludzie. Jednak i tutaj nie istnieje żaden ślad, który by świadczył o etapie przejściowym, nie ma słynnego „brakującego ogniwa”.
Rezonans morficzny
Brytyjski biolog Rupert Sheldrake2 uważa, że
systemy biologiczne, są zawiadywane przez to, co nazywa polami
morfogenetycznymi. Z jego teorii wynika, że jeśli jakiś osobnik danego
gatunku nauczy się nowego postępowania, pole morfogenetyczne gatunku zmienia
się. Jeśli to postępowanie jest powtarzane wystarczająco długo, wówczas rozwija
się tzw. rezonans morficzny pola, które zaczyna oddziaływać na cały
gatunek.
- Pojęcia masy krytycznej i progu laserowego uświadamiają nam, że potrzebna jest pewna minimalna ilość jednostek, osobników, które dokonały przemiany, by ta zmiana stała się udziałem wszystkich.
- Pojęcie rezonansu morficznego wyjaśnia nam dlaczego tak się dzieje.
- Pojęcie skoku kwantowego podkreśla nielinearny charakter zmian i istotną cechę zjawiska, jaką jest jego natychmiastowość i nieprzewidywalność.
Dlaczego ta wiedza
jest dla nas istotna? Oznacza to, że im więcej będzie ludzi, którzy osiągną
nowy, wyższy stan świadomości, tym bliżsi będziemy osiągnięcia masy krytycznej
i tym potężniejsze będzie pole morfogenetyczne tych nowych stanów. Aż w końcu
rozwinie się rezonans morficzny, dojdzie do reakcji łańcuchowej czy skoku
kwantowego i wszyscy ludzie wzniosą się na wyższy poziom świadomości.
Zobaczymy, że wszystko wskazuje na to, że właśnie taki proces jest w toku na
Ziemi.
Ewolucyjne przyspieszenie
Naukowcy badający wyłanianie się kolejnych poziomów
ewolucyjnych zauważyli, że każdy nowy poziom charakteryzuje się zwiększoną szybkością i złożonością zachodzących
w nim zmian. Obecność tych czynników (zwiększonej szybkości i złożoności) na
danym poziomie jest jednym ze zwiastunów informujących o gotowości przejścia na
następny poziom ewolucyjny.
Oto jak zmieniło
się życie na Ziemi na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Zaledwie! Oczywiście w wielkim panoramicznym skrócie.
Komputery. Po pierwsze -
uczestniczyliśmy w narodzinach informatyki. Po drugie - moc obliczeniowa
osobistego komputera jest obecnie większa niż ta, jaką miał pojazd księżycowy
programu Apollo 11. A i te dane - choć spektakularne - są już zamierzchłą
historią, gdyż czeka nas następne kolosalne przyspieszenie: komputer kwantowy i
Internet kwantowy3.
Zmiany
genetyczne.
Z najnowszych badań nad genomem ludzkim prowadzonych przez ekipę antropologa
Johna Hawks’a4 z uniwersytetu z Wisconsin - Madison wynika, że przez
ostatnie 5000 lat zmiany genetyczne u człowieka (selekcja pozytywna) zachodziły
w tempie 100 razy szybszym niż w jakimkolwiek innym okresie ludzkiej
ewolucji. Zmiany dokonują się w nas samych, w naszym wnętrzu.
Wiedza. Od czasu Sumerów,
czyli od około 3800 lat przed Chrystusem do roku 1900 ludzkość zgromadziła
pewną ilość wiedzy. Od 1900 do 1950 roku ilość tę podwojono. Tę ostatnią wielkość
podwojono już tylko w ciągu dwudziestu lat - od 1950 do 1970 roku. Od
tamtego czasu stan naszej wiedzy podwaja się systematycznie co kilka lat.
Transport. W ciągu około stu lat od
przemieszczania się pieszo, potem konno, poprzez kolej, samochód, samolot,
ponaddźwiękowiec, dotarliśmy do wahadłowców i rakiet. Naukowcy zapewniają, że
napęd ponadświetlny typu WARP5 z wykorzystaniem energii punktu
zerowego jest kwestią najbliższych dziesięcioleci.
Komunikacja. W ciągu kilkudziesięciu
lat planeta pokryła się gęstą - przypominającą ilością i złożonością połączeń
mózg - siecią komunikacyjną: Internet, telefon, telefonia komórkowa, faksy.
To tylko niektóre z
przykładów, które można by mnożyć. Przyspieszenie dotyka całokształtu naszego
życia. I rośnie nie tylko szybkość, ale i złożoność połączeń.
Ku wnętrzu
Innym objawem tego ewolucyjnego przyspieszenia jest
rosnąca liczba ludzi, którzy zwracają się ku swemu wnętrzu. Można tu wymienić
Kulturowo Kreatywnych, LOHAS, ludzi praktykujących różne formy medytacji, terapii
niekonwencjonalnych, tworzenie wspólnot i inicjatyw społecznych, itd. Jak
zobaczymy, nie są to odizolowane przypadki oderwanych od życia idealistów, lecz
setki milionów ludzi, którzy zwracają się ku wartościom serca i którzy świadczą
o tym w życiu swoimi wyborami.
Kulturowo
Kreatywni6. Socjolog
Paul H. Ray w swojej książce: „The Cultural Creatives. Fifty Million Who Will
Change the World” przedstawia fascynujące badania nad przemianą wewnętrzna
dokonującą się u milionów ludzi, których nazywa: Kulturowo Kreatywnymi. Ludzie
ci zaangażowani są w sprawy środowiska, świadomą konsumpcję, szeroko rozumianą
ekologię i przyszłość planety, w inicjatywy sprawiedliwości społecznej i
ekonomicznej, w zwiększenie znaczenia kobiety w ich życiu publicznym, we wzrost
świadomości we wszystkich dziedzinach życia. Interesują się medycyną
holistyczną, zdrowym odżywianiem i wegetarianizmem. Są świadomi, że zmieniając
siebie mogą przyczynić się do budowy świata, którego pragną - stąd
zaangażowanie w rozwój osobisty i inicjatywy obywatelskie. W 1996 roku
opublikowano w Ameryce rezultaty przeprowadzonej de facto w 1994 ankiety.
Wykazała ona, iż w USA istniało wówczas około czterdziestu 44 mln kulturowo
kreatywnych. Dane z 1999 roku wskazywały liczbę 55 mln - 26% populacji
Ameryki! We Francji ankieta z 2007 roku wskazywała na 17% populacji
Francji czyli około 11 milionów ludzi.
LOHAS. (Akronim od: Lifestyles Of
Health And Sustainability – styl życia podporządkowany zdrowiu i zrównoważonemu
rozwojowi). Jest to konsument, który ma świadomość, że jego wybory mają wpływ
na kształt i losy świata. Kupując, wybiera produkty etyczne i ekologiczne,
które powstały z poszanowaniem dla środowiska naturalnego i dla praw osób je
wytwarzających, których użytkowanie nie szkodzi środowisku. W jego pole
zainteresowań wchodzą: joga, sport, rozwój osobisty, zielone budownictwo,
energia odnawialna, medycyna i kosmetyka naturalna, naturalne środki do
czyszczenia. New York Times z 20 lipca 20037 roku cytuje
ankietę przeprowadzoną przez Natural Marketing Institute, z której wynika, iż 68
milionów Amerykanów (około ⅓ populacji dorosłych) kwalifikuje się jako
LOHAS, co stanowiło 30% -owy wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim.
Praktyki
medytacyjne i metody samorozwoju.
Rozpowszechniają się dyscypliny medytacyjne8 i praktyki duchowe
wszelkich tradycji, powstają też nowe techniki samorozwoju: Vipassana,
Flower of Life, medytacja labiryntu, praktyki podróży poza ciałem (Instytut
Monroe), techniki szamańskie – tensegrity, firewalk, eksploracje przeszłych
żywotów, odżywianie światłem, kundalini
joga, kąpiele gongów, tantra, tarot, kryształy, channelling, pielgrzymki,
taoizm, NLP, itd.
NDE9 - Near Death
Experience. Na całej planecie mnożą
się świadectwa doświadczeń bliskich śmierci (20 mln przypadków odnotowane w
Europie i 12 mln w USA). Doświadczenia te mają najczęściej głęboko
transformujący wpływ na tych, którzy przez nie przeszli – osoby takie przestają
się po nich bać się śmierci i przez to zmienia się też radykalnie ich stosunek
do życia.
Terapie
niekonwencjonalne.
Te same tendencje widzimy w świecie terapii - przywracane są do łask dawne
metody leczenia i powstają wciąż nowe. Spośród wielu wymienić można:
breathwork, sofrologię, akupunkturę, akupresurę, hipnoterapię,
bioenergoterapię, homeopatię10, ayurvedę, DNA theta healing,
regresing, matrycę energetyczną, praktyki uzdrawiania eseńczyków, shiatsu,
watsu, aromaterapię, koloroterapię, ziołolecznictwo, germańską nową medycynę,
urynoterapię, kinezjologię, esencje kwiatowe, fitoterapię, radiestezję, pracę z
ciałem, konstelacje rodzinne, metodę Feldenkreisa, metodę Alexandra. Powstały i
powstają też ośrodki w których te metody są praktykowane (przykładem może być
tu pionierski ośrodek Esalen).
Wg francuskiego dziennika l’Express (31.03.2010)11 we Francji
aż 40% pacjentów dotkniętych ciężką chorobą odwołuje się do terapii
naturalnych w uzupełnieniu swojego leczenia alopatycznego. Aż 83 miliony
Amerykanów praktykuje terapie niekonwencjonalne czy konsumuje żywność
ekologiczną. W Kanadzie połowa kobiet przechodzących próg menopauzy wybiera tą
samą drogę. W Szwajcarii medycyna niekonwencjonalna jest od niedawna wpisana do
Konstytucji.
Ruch narodzin świadomych. Narodziny – od tego momentu
zaczyna się przygoda człowieka w świecie materii. Rośnie obecnie świadomość
wagi tej niezwykłej chwili i znaczenia jakości pierwszych chwil przyjścia
na świat na całokształt naszego życia. Na całym świecie powstały metody,
badania, które w centrum swoich działań i poszukiwań stawiają misterium
fizycznych narodzin. Szerzej o zagadnieniu narodzin świadomych we wpisach: Narodziny –
kosmiczne misterium i Scenariusz
narodzin a wolność wyboru
Psychologia. W psychologii wykształcił się nurt transpersonalny. Celem
wszystkich terapii i praktyk duchowych, należących do pasma transpersonalnego
jest badanie i empiryczne poznanie transcendentnej jaźni (Grof, Krippner,
Assagioli, Jung, Hillman i inni).
Skądinąd psycholodzy
zainteresowali się ludźmi w pełni sił twórczych, którzy czują się głęboko
szczęśliwi i spełnieni w życiu, a poprzez swoje działania mają wrażenie, że
ciągle przekraczają siebie, przenoszą się w inną rzeczywistość – „płyną na
fali”, „kroczą po wodzie”. Stan ten nazwano przepływem, doświadczeniem
optymalnym, autotelicznym12 i wydaje się on być pomostem ku
owej transcendentnej jaźni doświadczanej w życiu codziennym.
Po latach banicji powracają też do łask badania nad psychodelikami13,
stanami mistycznymi i DMT14(dimetylotryptaminą) - „molekułą
duchowości”, nad rolą szyszynki w doświadczeniu metafizycznym. Od początku lat
dziewięćdziesiątych można też odnotować wciąż rosnące zainteresowanie Ayahuascą15
(jej głównym psychoaktywnym składnikiem jest
właśnie dimetylotryptamina - DMT, którą potrafimy produkować we własnym mózgu,
w szyszynce).
Nauka. Naukowcy zainteresowali się bezpośrednio fizyczną i metafizyczną
rolą serca w naszym organizmie16, jego związkiem z procesami
świadomości. Powstały dedykowane tym poszukiwaniom instytuty badawcze (jak na
przykład Institute of HeartMath).
Wspólnoty i
inicjatywy społeczne. Na
świecie istnieje obecnie ponad milion inicjatyw na rzecz sprawiedliwości
społecznej i ochrony środowiska. Jest to największy ruch społeczny w historii.
Powstają, inspirowane książkami Władimira Megre (Anastazja. Dzwoniące cedry Rosji. Tom 1- 9) liczne Siedliska Rodowe. W Kanadzie i USA jest zarejestrowane ponad dwa tysiące działających wspólnot17. Jako
jedną z pierwszych inicjatyw tego typu można wzmiankować ciągle działającą wspólnotę z Findhorn (Szkocja). Inne działające prężnie w Europie wspólnoty to portugalska Tamera, estońska Lilleoru, włoska Damanhur.
Ważnym zjawiskiem wymagającym osobnego omówienia jest: Transition movement (Transition Towns)18.
Powstała też kryptowaluta bitcoin i ponad cztery tysiące inicjatyw walut lokalnych19 - będących na
służbie obywateli. Używający takich systemów również uczestniczą w swego
rodzaju nieformalnych wspólnotach.
Ekonomia Współdzielenia. W ekonomii następuje prawdziwa rewolucja poprzez błyskawiczny rozwój współdzielonej konsumpcji
(collaborative consumption), współfinansowania, współpracy, ekonomii współdzielenia (sharing economy)
- zorientowanej na dzielenie się umiejętnościami, usługami, zasobami,
gdzie wymiana odbywa się bezpośrednio między zainteresowanymi (P2P), bez
udziału pośredników. Można tu wymienić takie inicjatywy jak: barter, banki czasu, kooperatywy, Cohabitat, Crowdfunding, Coworking, Wwoofing, Fablab, Slow Money, Tradeschool, Couchsurfing, Open Source20, Creative Commons21, itd. Według Time Magazine22, Ekonomia Wspóldzielenia (The Sharing Economy) jest jedną z dziesięciu idei, która zmieni świat. Ze zjawisk tych zdaje sprawę film dokumentalny (w języku francuskim): Global Partage23.
Zwiastunów zmiany paradygmatu w ekonomii można też upatrywać w inicjatywach takich jak: Peer-to-Peer Economy24, Sacred25 Economics Charles'a Eisensteina, Ethical Markets26 Hazel Henderson, Faire Trade (Sprawiedliwy
Handel), Społeczna Odpowiedzialność Biznesu27 (CSR –
Corporate Social Responsibility) czy turkusowe przedsiębiorstwa.
Rolnictwo ekologiczne. Ten zwrot ku wnętrzu
przejawia się też w inicjatywach takich jak Three
sisters28, Teikei29, No-till farming (uprawa zerowa)30,
Permakultura31, Incredible Edible32, mikrorolnictwo biointensywne33, ruch ochrony bioróżnorodności i wolności nasion34, Plantcatching35.
Via
campesina36 - społeczny ruch suwerenności żywieniowej zrzesza ponad
200 milionów rolników (członkami są: 15 organizacji w Afryce, 7 w
Ameryce Północnej, 40 w Ameryce Południowej, 35 w Azji, 27 w Ameryce
Środkowej, 13 w Karaibach, 27 w Europie).
Dostęp do informacji. Innym objawem ewolucyjnego przyspieszenia i wzrastającej wraz z nim świadomości społecznej jest zwiększający się dostęp do informacji. Przykładem wprowadzony przez Brytyjczyków w roku 2000 "Freedom of Information Act"37 (FOIA). Według danych38 z roku 2007, siedemdziesiąt pięć krajów wdrożyło procedury tego typu. Pozwalają one na domaganie się przez obywateli i ujawnianie informacji (w pewnym zakresie), które dotąd objęte były tajemnicą. Przykładem może być udostępnianie akt na temat Ufo. Pisałem o tym we wpisie: Ewolucyjne przyspieszenie, odtajnienie akt Ufo.
Edukacja. Zmiany następują również w edukacji, gdzie na bazie już istniejących pionierskich przedsięwzięć (szkoły Waldorfa, Montessori, Freineta we Francji, szkoła Szczecinina Kin oraz Tekos
w Rosji) rodzą się nowe inicjatywy39 takie jak unschooling, nauczanie domowe, szkoły demokratyczne. Przeglądu innowacji pedagogicznych dokonuje David Gribble w książce:
Edukacja w wolności.
Dobrowolna
prostota40 (Voluntary Simplicity). Kolejnym zwiastunem zwrotu od: mieć ku: być jest ruch dobrowolnej prostoty, którego zwolennicy starają się zmniejszyć
swój udział w konsumpcyjnym stylu życia, odwracając się od koncepcji ciągłego wzrostu,
od tego, że więcej znaczy lepiej, od wyścigu szczurów, od uzależnienia od przedmiotów,
itd. W zamian przenoszą swoją uwagę na niematerialne źródła satysfakcji takie
jak działania społeczne, spędzanie większej ilości czasu z rodziną, realizowanie
swojej życiowej pasji, kreatywność, relaks, szacunek dla przyrody,
samowystarczalność, rozwój potencjału duchowego. Tam mniej znaczy więcej.
Buen vivir41.
W Andach zrodziła się wizja cywilizacji oparta na osiągnięciach
starożytnych wspólnot i kultur - południowoamerykański ruch Buen vivir. Kładzie
on nacisk na odrynkowienie natury i przyznanie jej praw (Rights of Nature). Kluczowym
pojęciem dla ruchu jest Pacha Mama – synonim Natury. Koncept ten znalazł nawet wyraz w
konstytucjach Ekwadoru i Boliwii.
Jutro
Czy ta ścieżka jest obdarzona sercem? Jeśli tak,
jest dobra, jeśli nie, nie zda się na nic.
Don Juan Matus
Moim zdaniem, nie mamy innego wyboru, jak tylko poszerzać swoją świadomość.
Edgar Mitchell
Moim zdaniem, nie mamy innego wyboru, jak tylko poszerzać swoją świadomość.
Edgar Mitchell
Z tego krótkiego i bynajmniej niekompletnego przeglądu
widać dowodnie, iż z jednej strony spełniony jest podstawowy warunek wzrostu złożoności
i szybkości połączeń – jesteśmy gotowi do przejścia na następny poziom ewolucji. Z
drugiej strony, z cytowanych powyżej przykładów wynika, że liczba ludzi
skierowujących się ku swojemu wnętrzu sięga setek milionów. I ciągle rośnie! Zbliżamy
się do osiągnięcia masy krytycznej. W każdej chwili każdy z nas może odegrać rolę przysłowiowej
setnej małpy!
Ludzkość wydaje się być w przededniu fenomenalnego skoku ewolucyjnego,
skoku porównywalnego jedynie z pojawieniem się samego życia na Ziemi. Niektórzy
naukowcy nie wahają się mówić właśnie o skoku kwantowym w ewolucji naszego
gatunku.
Jakie będzie jutro? Czym
mogłoby być życie na Ziemi i kim – przyszła ludzkość? - Jest to tak trudne do
pojęcia, jak trudne byłoby wyobrażenie sobie cudu życia z perspektywy materii
nieożywionej, lub też opisanie trójwymiarowej przestrzeni językiem świata
dwuwymiarowego – brak nam odpowiednich pojęć.
Czy ów przełom się
dokona? Czy osiągniemy potrzebną do skoku masę krytyczną? - Wszystko jest w
naszych rękach. Ludzkość, dzięki wiedzy, po raz
pierwszy może współuczestniczyć w procesie ewolucyjnym – ko-ewoluować. A
może to robić poprzez swoje świadome wybory. Niech więc każdy nasz wybór będzie
świadectwem prawdy naszego serca.
Zapraszam
do przeczytania krótkiego uzupełnienia niniejszego wpisu, w nim szereg linków
do niezależnych mediów w Polsce i świecie, adresy kongresów, sympozjów itd.
Ciąg dalszy: Cywilizacyjny skok kwantowy - 2
Materiał ten omawiam też na wykładzie utrwalonym na wideo: Cywilizacyjny skok kwantowy
------------------------------------------------------------------
(*) Niniejszy tekst jest rozszerzeniem tematu wcześniejszego wpisu zatytułowanego: Ewolucyjne przyspieszenie.
(**) Poezje wybrane, przeł. M. Jastrun, Warszawa 1964, s.99 (w tłumaczeniu Antoniego Libery ten sam fragment brzmi: „Lecz gdzie niebezpieczeństwo, Tam i wybawienie”)
(1) Lektura:
(2) Film: Rupert Sheldrake – The Science Delusion, Banned TED Talk
Lektury:
(**) Poezje wybrane, przeł. M. Jastrun, Warszawa 1964, s.99 (w tłumaczeniu Antoniego Libery ten sam fragment brzmi: „Lecz gdzie niebezpieczeństwo, Tam i wybawienie”)
(1) Lektura:
- Pierre Teilhard de Chardin, Fenomen człowieka
(2) Film: Rupert Sheldrake – The Science Delusion, Banned TED Talk
Lektury:
- Rupert Sheldrake, Nowa Biologia
- Rupert Sheldrake, Niezwykłe zdolności naszych zwierząt
- Rupert Sheldrake, Matthew Fox, Naturalna łaska
- Ralph Abraham, Terence McKenna i Rupert Sheldrake, Zdążyć przed Apokalipsą
(3) Link: Scientists establish First Working Quantum Network, Quantum Internet On The Way
(4) Linki:
- Human evolution is spiding up
- Ewolucja człowieka przyspiesza
- Boy, two, is first person in the world to be born with an extra strand of DNA
- Peter Russell, Awakening Earth: Our Next Evolutionary Leap
- Michio Kaku, Wizje, czyli jak nauka zmieni świat w XXI wieku
- WARP - Wikipedia
- Warp speed could be a reality in the next 100 years: Star Trek-like travel between galaxies is possible, claims astrophysicist
- Egyptian Teenager Creates Next-Generation Quantum Space Propulsion System
(6) Link: Partage, créativité, empathie... 17 % des Français sont des "créatifs culturels", et vous ?
Wideo: Cultural Creatives - The (R)evolution
Lektury:
- Paul H. Ray, The Cultural Creatives. Fifty Million Who Will Change the World
- Ariane Vitalis, Les créatifs culturels, l'émergence d'une nouvelle conscience
(7) Link: Business; They Care About the World
(8) Lektura: Daniel Goleman, Medytujący umysł
- Why meditation helps you focus
- How meditation might ward off the effects of ageing
- Study reveals gene expression changes with meditation
Eight weeks to a better brain
Lektury:
- Dr Raymond Moody, Życie po życiu
- Tybetańska Księga Umarłych
- John C. Lilly, American Book of the Dead
- Pim van Lommel, Wieczna świadomość
- Sukie Miller, Suzanne Lipsett, Dalej niż życie i śmierć. Plan najważniejszej podróży naszego życia, czyli co dzieje się z nami po tym, kiedy umrzemy
- Marek Rymuszko, Polskie życie po życiu - relacje ludzi uratowanych ze stanu śmierci klinicznej
- Deepak Chopra, Życie po śmierci - jak bez lęku przejść na drugą stronę
- Dr Eben Alexander, Dowód. Prawdziwa historia neurochirurga, który przekroczył granicę śmierci i odkrył Niebo
- Nicole Dron, 45 secondes d’éternité
- Kenneth Ring, En route vers Omega
- Dr Jean-Jacques Charbonnier, Les 7 bonnes raisons de croire à l'au-delà
- Dr Eben Alexander et Dr Raymond Moody, L'évidence de l'après-vie
- Dr Elisa Medhus, Mój syn i życie po życiu
- Amit Goswami, Fizyka duszy
- Stéphane Allix, Le test
Wideo:
(10) Link: The Swiss Governement’s Remarkable Report on Homeopathic Medicine
(11) Linki:
- Sonia Barkallah: Faux départ
- Raymond Moody, O życiu po śmierci
- 45 secondes d’éternité – l'EMI de Nicole Dron
- La vie après la mort, NDE, mort provisoire - Dr Jean Jacques Charbonnier, Toulouse
- Dr Jean-Jacques Charbonnier 7 bonnes raisons de croire à l'au-delà! Au quantique Planète Reims 2013
- Conférence : Les 7 bonnes raisons de croire à l'au-delà
- Anita Moorjani / Lilou Macé : EMI - Guérison d'un cancer de classe 4B
- Dr Eben Alexander, neurochirurgien apporte des preuves scientifiques de son EMI
- Eben Alexander: A Neurosurgeon's Journey through the Afterlife
- NDE - Entretien avec le Dr Pim van Lommel
- L'hypothèse renversante de Pim van Lommel
- Le grand retour
- La vie après la vie : De l'autre côté de la mort, l'ultime mystère - Raymond Moody
- Sonia Barkallah : L'expérience de la mort imminente
- Les médiums: comment communiquent-ils avec les morts ? Stéphane Allix
(10) Link: The Swiss Governement’s Remarkable Report on Homeopathic Medicine
(11) Linki:
(12) Lektury:
- Mihaly Csikszentmihalyi, Przepływ, Psychologia optymalnego doświadczenia
- Mihaly Csikszentmihalyi, Urok codzienności, Psychologia emocjonalnego przepływu
(13) Link: LSD & ESP: Scientists Study Psychic Phenomena and Psychedelic Drugs
(14) Lektura:
- Rick Strassman, DMT. Molekuła duszy
(15) Lektura:
- Stanislav Grof, Kiedy niemożliwe staje się możliwe, Przygody z niezwykłymi stanami rzeczywistości
- Inne światy - Ayahuasca
- Documentaire: L’Ayahuasca, Le Serpent
- Terence McKenna, The Last World, Ayahuasca, Dreams and Psychedelic Shamanism
(16) Linki: 7 amazing facts about the heart's control of the brain
(17) Linki:
- http://www.ic.org
- Gaia.org
- Planetfriendly.net/community
- http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Intentional_communitie
- Eyfa.org
- Ecolieux – Ecovillages
- Gen-europe.org
- Eurotopia.de
- Passerelle Eco
- Ecovillage wiki
- Sustainable Communities Around The World - Directory
- Global Ecovillage Network europe/polska
- A New We: Ecovillages in Europe
- Findhorn - Portraits d'un nouveau monde
- A Simpler Way: Crisis as Opportunity (2016)
(18) Wideo:
- In Transition 2.0: a story of resilience and hope In extraordinary times
- In Transition 1.0
- "Cultures en transition" de Nils Aguilar
- Marie-Monique Robin, Sacrée croissance
- Nasze jutro - dokument Francja (istnieje także na cda)
Lektury:
- Rob Hopkins, The Transition Companion, Making your community more resilient in uncertain times
- Rob Hopkins, The Transition Handbook: From Oil Dependency to Local Resilience
- Rob Hopkins, Ils changent le monde ! : 1001 initiatives de transition écologique
- Lisa Gansky, The Mesh : Why the Future of Business is Sharing
- Anne-Sophie Novel, Stéphane Riot, Vive la co-révolution !: Pour une société collaborative
- Anne-Sophie Novel, La vie share
- Bénédicte Manier, Un million de révolutions tranquilles
- Isabelle Fremeaux, John Jordan, Les sentiers de l’utopie
- Patrick Cohendent, La transition fulgurante : Vers un bouleversement systémique du monde
- K. Beeching, J. Rifkin, Une nouvelle conscience pour un monde en crise : Vers une civilisation de l'empathie
- Emmanuel Daniel, Le tour de France des alternatives
- Marie-Monique Robin, Sacrée croissance
- Philippe Bihouix, L'âge des low-tech : Vers une civilisation techniquement soutenable
- Eric Dupin, Les défricheurs
- Bénédicte Manier, Un million de révolutions tranquilles
Link: 100 sites de Consommation Collaborative
Strona internetowa: http://ziemianarozdrozu.pl/
(19) Linki:
- Les monnaies locales, une réponse à la crise ?
- Solution Monnaie-Terre
- Na gruncie polskim przykładem może być: Dobry
(20) Link: Open Source - Wikipedia
(21) Linki:
(22) Linki:
- Today's Smart Choice: Don't Own. Share
- The Sharing Economy
- La montée de la consommation collaborative
- Study Reveals Big Opportunities in the Sharing Economy
- Is Sharing Contagious?
- La révolution collaborative
- Consommation collaborative: vers un autre système économique?
- Vingt idées pour dynamiser l’économie du partage dans les terrioires
- Tour de France des alternatives
- Ekonomia współpracy podbija świat
(23) Wideo:
- Global Partage (Fr)
- Cohabitat (Pl)
- The Mondragon Experiment - Corporate Cooperativism (1980) FULL
- Marinaleda, un village en utopie
- Marinaleda, all equal
- Marinaleda. El sueño de la tierra
- Marinaleda: A Terra de Todos - The Land of Utopia - english subtitles
- Welcome to Marinaleda: The Spanish Anti-Capitalist Town...
Linki:
- 53 Million Freelancers Shape the New Economy
- To początek rewolucji
- The Evolution of Trust
- How Airbnb and LyftFinally Got Americans to Trust Each Other
- Une économie du partage, entre utopie et big business
- Economie du partage : les limites d'une utopie
- De l'utopie numérique au choc social
- O nowej regule wzajemności
- Dobra opinia na wagę złota
Lektury:
- Edward Abramowski, Braterstwo, solidarność, współdziałanie
- Edward Abramowski, Kooperatywa. Polskie korzenie przedsiębiorczości społecznej
- Rachel Botsman, What's Mine is Yours
- Jacques Caplat, Changeons d'agriculture
- Christian Felber, Gospodarka wspólnego dobrobytu
- Simone Aliprandi, Creative Commons: a user guide
- Ricardo Petrella, Le Bien Commun, Eloge de la Solidarité
- Woody Tasch, Slow Money
- David Bollier and Silke Helfrich, The Wealth of the Commons. A World beyond Market and State
- David Bollier, The Commons, Dobro wspólne dla każdego
- David Bollier, Mierzyć wyżej
- Richard Senett, Etyka dobrej roboty
- Bill McKibben, Deep Economy: The Wealth of Communities and the Durable Future
- Lewis Hyde, Common As Air and The Gift
- William Mc Donough, Michael Braungart, Cradle to cradle: Remaking the Way We Make Things
- Chris Anderson, The Long Tail: Why the Future of Business Is Selling Less of More
- Chris Anderson, Makers: The New Industrial Revolution
- Chris Anderson, Za darmo, przyszłość najbardziej radykalnej z cen
- Paul Hawken, Przez zielone okulary
- E.F. Schumacher, Małe jest piękne
- Charles Eisenstein, Sacred Economics
- Charles Eisenstein, The More Beautiful World Our Hearts Knows Is Possible
- Charles Eisenstein, The Ascent of Humanity
- Emanuel Druon, L'Ecolonimie
- Raphaël Souchier, Made in Local
- Jeremy Rifkin, Społeczeństwo zerowych kosztów krańcowych
- Jeremy Rifkin, Wiek dostępu
- Jeremy Rifkin, Trzecia rewolucja przemysłowa
- Jeremy Rifkin, Entropia
- Philippe Frémeaux, Wojtek Kalinowski, Aurore Lalucq, Transition écologique, mode d'emploi
- Richard Heinberg, The Party’s Over
- Tim Jackson, Prosperity Without Growth
- Naomi Oreskes and Erik M. Conway, Merchants of Doubt
-
Pierre Kropotkine, l’Entraide, un facteur de l'évolution
- Pierre Dardot, La nouvelle raison du monde
- Lionel Astruc, (R)Evolutions. Pour une politique en actes
- Hervé Kempf, Fin de l’occident, naissance du monde
- Frédéric Laloux, Pracować inaczej
Organizacje, Networks:
(24) Linki:
The Peer-to-Peer Economy – A Turning Point in Human History
Michel Bauwens : « Quand survient le chaos, il faut déjà avoir les solutions »
Bauwens : « Le peer-to-peer est le socialisme du XXIe siècle »
Strona internetowa: P2P Foundation
(25) Lektura:- Charles Eisenstein, Sacred Economics
(26) Lektura:
- Hazel Henderson, Ethical Markets
(27) Link: Odpowiedzialny biznes, Kompendium CSR
(28) Link: Three sisters
(29) Link: Teikei
(30) Link: No-till farming
(31) Linki:
(32) Link: Incredible Edible
(33) Lektury:
- John Jeavons, How to Grow More Vegetables
- Jean-Martin Fortier, Le jardinier-maraîcher
(35) Link: Plantcatching
(36) Link: Via Campesina
(37) Link: Freedom of Information Act - Wikipedia
(38) Link: Et si on pouvait accéder aux informations de l'administration ?
(39) Lektury:
- David Gribble, Edukacja w wolności. W poszukiwaniu idealnego systemu kształcenia
- Alexander S. Neill, Nowa Summerhill
- Prof M. P. Szczecinin, Objąć niepojęte – notatki pedagoga
- Karine Mazevet, L’éducation, une stratégie pour ré-enchanter la vie
- Philippe Vaquette, Le guide de l’éducateur nature
- Pam Laricchia, Libre d'apprendre: Cinq idées pour vivre le unschooling dans la joie
-
André Stern, Et je ne suis jamais allé à l’école
- Ken Robinson, Oblicza umysłu. Ucząc się kreatywności
- Ken Robinson, Uchwycić żywioł
- Alfie Kohn, Wychowanie bez nagród i kar. Rodzicielstwo bezwarunkowe
- Jean-Pierre Lepri, La fin de l'éducation ?
- Jiddu Krishnamurti, De l'éducation
- Yves Bonnardel, La domination adulte
- Ivan Illich, Une société sans école
- Gérard Mendel, Pour décoloniser l'enfant
- Edmond Gilliard, L'école contre la vie
- Alice Miller, C'est pour ton bien
- Thierry Pardo, Une éducation sans école
- George Gusdorf, Pourquoi des professeurs ?
- Catherine Baker, L'insoumission à l'école obligatoire
- Catherine Baker, Les cahiers au feu
- John Holt, Apprendre sans l'école
- John Holt, Les apprentissages autonomes
- John Holt, S'évader de l'enfance
- Everett Reimer, Mort de l'école
- Margret Rasfeld, Stephan Breidenbach, Budząca się szkoła
- Marshall Rosenberg, Wychowanie w duchu empatii
- Marshall Rosenberg, Edukacja wzbogacająca życie
- Sura Hart, Victoria Kindle Hodson, Empatyczna klasa. Relacje, które pomagają w nauce
- Sura Hart, Victoria Kindle Hodson, Szanujący rodzice, szanujące dzieci
- Aleksandra Cyran - Żuczkowska, Wychowanie bez klapsa
- Ingrid Holler, Porozumienie bez przemocy. Ćwiczenia
- Justine Mol, Dorastanie w zaufaniu
- Serena Rust, Tańcowała żyrafa z szakalem. Cztery kroki empatycznej komunikacji
- Liv Larsson, Porozumienie bez przemocy w mediacjach. Jak być trzecią osobą w konflikcie
- Towe Widstrand, współpr. M. Göthlin, N. Rönnstrom, Porozumienie bez Przemocy czyli Język żyrafy w szkole
- Jesper Juul, Twoja kompetentna rodzina
- Jesper Juul, Twoje kompetentne dziecko
- Margot Sunderland, Mądrzy rodzice. Zadbaj o prawidłowy rozwój emocjonalny swojego dziecka
- Evelin Kirkilionis, Więź daje siłę. Emocjonalne bezpieczeństwo na dobry początek
- Carl Honore, Pod presją. Dajmy dzieciom święty spokój
Wideo:
- Summerhill – na faktach ¼
- Les enfants de Summerhill
- Школа Щетинина
- Текос Школа Щетинина
- Zakazana edukacja
- Szkoły zabijają kreatywność. Sir Ken Robinson
- Zmiana paradygmatu w edukacji. Sir Ken Robinson
- Pédagogie Freinet une classe pas comme les autres
- Freinet. L'école moderne de Célestin Freinet. La fabrique de l'Histoire (audio)
- Conférence André Stern Université de Zürich
- André Stern - Je ne suis jamais allé à l'école
- L'enthousiasme, cet engrais qui fait fleurir l'enfance | André Stern | TEDx
- Enseñame Pero Bonito
- Schooling the World The White Man’s Last Burden
- Alphabet (1/7) (Film Erwina Wagenhofera, twórcy "Nakarmimy świat" i "Zaróbmy jeszcze więcej")
- Pan od muzyki
- Free to Learn: A Radical Experiment in Education
- Faut-il scolariser nos enfants ? Clara Bellar
- Les apprentissages autonomes - Film Etre et Devenir
- Vidéo débat du 29 juin 2014 suite à la projection du film Etre et Devenir de Clara Bellar
- John Gatto - Pruska edukacja
- John Gatto - Cel szkolnictwa
- John Gatto - Nowa tępota
- John Gatto - Broń masowej instrukcji
- Les enfants de demain
- Eveiller par l'art - Zaza Noah
- Margret Rasfeld: Schule im Aufbruch
- Co szkoła robi z mózgami dzieci? | Angelika M. Talaga |
Linki:
- André Stern, 42 ans, jamais allé à l'école
- A może by tak bez szkoły?
- Jean Houston, Transformational Education
- The New Education and Authentic Learning
- W Krakowie powstaje nowa szkola waldorfska
- 10 różnic pomiędzy polskim a fińskim systemem edukacji
- 7 zasad fińskiego cudu edukacyjnego
- L'école est une usine à normaliser, à légitimer les différences sociales
- L’école du furtur a ouvert ses portes en Finlande
- Sur la nature sauvage des enfants
- Green School : l'école la plus verte du monde est à Bali
- Montessori, Steiner, Freinet : le boom des écoles alternatives
- "Szkoła nie uczy, tylko produkuje ludzi upośledzonych życiowo."
- "Mordujemy je na dzień dobry". Jak polska edukacja zabija potencjał i kreatywność, nie tylko u dzieci
Strony Internetowe:
- http://www.edukacjademokratyczna.pl/
- http://www.printemps-education.org/
- http://www.summerhill.pl/
- http://www.educationrevolution.org/
- http://descolarisation.org/
- http://www.etreetdevenir.com/
- Educavox - le média des acteurs de l'école
- L’école de la vie – Néo Bien Etre
- Carte des écoles alternatives en France
- Réseau des écoles alternatives du Québec
(40) Link: Mniej znaczy więcej, czyli Dobrowolna Prostota Życia
Lektury:
- Leo Babauta, Minimalizm
- Leo Babauta, Skup się. Prosta droga do sukcesu
- Duane Elgin, Voluntary Simplicity
- Anna Mularczyk Meyer, Minimalizm po polsku. Czyli jak uczynić życie prostszym
- Dominique Loreau, Sztuka prostoty
- Marta Sapała, Mniej
(41) Linki :
- Le concept andin de « buen vivir » et l’écosocialisme
- Succès et limites du buen vivir
- Buen vivir : the socialialphilosophy inspiring movements in South America
Lektury:
- Patric Viveret, Vivre à la bonne heure
- Alberto Acosta, Le buen vivir
Wideo:
- La era del buen vivir – trailer (hiszp/fr)
- Sumak Kawsay el vivir bien parte 1 (hiszp)
- Living simply - Duane Elgin